የሴትነት ሚና ማደላደያ ቃል ግጥሞች ትንተና በደብረታቦር  ከተማ

ደባልቄ, ሀና

dc.contributor.author	ደባልቄ, ሀና
dc.date.accessioned	2022-11-07T11:57:41Z
dc.date.available	2022-11-07T11:57:41Z
dc.date.issued	2015-09
dc.identifier.uri	http://ir.bdu.edu.et/handle/123456789/14309
dc.description.abstract	ይህ ጥናት የሴቶችን ሚና ማደላደያ የሚያሳዩ ቃል ግጥሞች መመርመር በሚል ርዕስ ጥናት የተደረገ ነው፡፡ ይህንን ዋና ዓላማ መሰረት በማድረግ ጥናቱ የሚከተሉት ዝርዝር ዓላማዎችን አካቶ ይዟል፡፡ በቃል ግጥሞች የሚገለጡ የሴቶችን ሚናዎች መለየት፣ማደላደያ ቃል ግጥሞችን መግለፅ እና የሴትንት ሚና ማደላደያ ቃል ግጥሞችን ፋይዳ ማሳየት የሚሉት ናቸው፡፡ ዋና እና ዝርዝር ዓላማዎችን ከግብ ለማድረስ ጥናቱ ትኩረት ባደረገበት በደብረታቦር ከተማ በሚገኙ ቀበሌዎች በምልከታ፣ ቃለ መጠይቅና ተተኳሪ የቡድን ውይይት የመረጃ መሰብሰቤያ ዘዴዎች መረጃዎች ተሰብስበዋል፡፡ በመስክ ላይ የተሰበሰቡት ቃል ግጥሞች በሁለት ዋና ዋና አርዕስቶች ከተፈጥሮ ወይም ከፆታዊ ሚና እና ከስራ ተሳትፎ የሚገለፁ፣ የሴትነትና ፆታዊ ሚናን የሚያንፀባርቁ ሲሆኑ የማህበረሰብ ክፍፍሎችን፣ድልድሎችን በሚያሳዩ ልማዳዊ ህጎች መሰረት ሴትን ለማደላደል የሚዜሙ ቃል ግጥሞችን በይዘትና በጭብጥ የተከፈሉ ሲሆን የሚዜሙ ቃል ግጥሞች ደግሞ ጥንካሬን ተሳትፎን የሚገልፁ፣ መልካምነትና ወይም ፆታዊ ሚናን በሚሉ ጭብጣዊ መከፋፈያዎች ከእንስታዊነትና ተግባራዊ ፋይዳቸዉ አንፃር ተደራጅተው ቀርበዋል፡፡ በዚህም ጥንካሬንና ብርታትን የሚገልፁ ቃል ግጥሞች በማህበረሰቡ ውስጥ ሴቶች በተለያዩ ማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊና መዋቅራዊ ስርዓቶች ከወንዶች በተለየ መልኩ ያላቸውን የጥንካሬ ሚና የሚያሳዩ ናቸው፡፡ መልካምነት የሚያወሱ ደግሞ ከሴትነታቸው ወይም ከፆታዊ አንፃር ለልጅ አስተዳደግ፣ ጥሩ ቤተሰብ ለመመስረትና በመልካም ስነ ምግባር ልጆችን ለማነፅ ያላቸው ጉልህ ድርሻ የሚያሰርፁ ሲሆኑ ስለፆታዊ ሚና የተቀኙ ቃል ግጥሞች ደግሞ የሴትነት ሚናቸውን በስራ፣ በማህበራዊ ግንኙነቶች የመረዳዳትና የመተሳሰብን ፅንስ ሃሳብ የሚያስረዱ ናቸው፡፡ በእያንዳንዱ ምድብ በተደረገው ትንተና መሰረት፣ ጥናቱ ከደረሰባቸው ግኝቶች መካከል የሚከተሉት ጥቂቶቹ ናቸው፡፡ የጥንካሬና የብርታት ቃል ግጥሞች ሴቶችን በብርታታቸው የሚያደላድሉና የሚያሞግሱ እንዲሁም ከጀግንነትና ከኃላፊነት ጋር ተያይዘው የተተነተኑ ናቸው፡፡ በመልካምነት የቀረቡት ግጥሞች ሴት እናት፣ እህት፣ ሚስት፣ አያት፣አይት ወይም ምራት፣ አክስት፣ ጓደኛና አማት በምትሆንበት ጊዜ ለወንዶች አርያ ስለመሆናቸው ለጥሩ ቤተሰብ መመስረት ሚና መኖራቸውን የሚያሳዩ ናቸው፡፡ viii ከፆታዊ ሚና አንፃር የቀረቡት ደግሞ ከሴቶች የሙያ ባልትና፣ ማህበራዊ ግንኙነቶች፣ ከቁጠባና ከፆታዊ ሚና ጋር በተገናኘ ነው፡፡ በአጠቃላይ ቃል ግጥሞቹ የሴቶችን በማህበረሰብ ውስጥ የሚኖራቸውን ማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊ፣ ታሪካዊ፣ ስነ-ልቦናዊ፣ ባህላዊና መዋቅራዊ የማደላደያነት ሂደቶችን የሚያሳይ ስለሆነ የሚመለከታቸው የማህበረሰብ አጥኝዎች፣ የታሪክና የስነ ስብ ተመራማሪዎች የስነ ፀሁፍ ባለሙያዎች፣ የትምህርት ባለሙያዎች፣ የፖለቲካና የአስተዳደር ሰዎች ወ.ዘ.ተ ይህንን ጥናት እንደመነሻ በመጠቀም የሴቶችን ፆታዊ ሚና የሚያደላድሉ ቃል ግጥሞችን በሚገባ በማስረፅ ማህበረሰቡን ለማስተዳደርም ሆነ ለእድገትና ለልማት ቢገለገሉበት የተሻለ ይሆናል፤ የሚሉ የመፍትሄ ሃሳቦችም ተቀምጠዋል፡፡	en_US
dc.language.iso	en_US	en_US
dc.subject	Folklore/Cultural Studies	en_US
dc.title	የሴትነት ሚና ማደላደያ ቃል ግጥሞች ትንተና በደብረታቦር ከተማ	en_US
dc.type	Thesis	en_US